Bu yazımızda herkesin merak ettiği kompost nedir ? kompost nasıl hazırlanır sorusunu yanıtlayacağız.
Organik maddelerin oksijenli koşullarda fermantasyonu sonunda elde edilmiş ürüne kompost denir. Kompost yapımında çok değişik organik kaynaklardan faydalanmakla birlikte genellikle tarımsal işletmelerden elde edilen materyallerin kompostlanması daha yaygındır. Son zamanlarda oluşan çevre bilincine paralel olarak değerlendirilemeden atılan değişik organik materyallerin tarıma ve dolayısıyla ekonomiye kazandırılmasını yönelik çalışmalara hız verilmiştir. Başta kentsel ve hal atıkları olmak üzere kompostlaştırılabilir mutfak atıklarının da değerlendirilebilmesi önemli bir kazanımdır. Bu şekilde elde edilen ürünün maliyeti de daha düşük olmaktadır.
Kaç Çeşit Kompost vardır? Kompost Nasıl Hazırlanır?
3 çeşit kompost hazırlanış şekli vardır. Bunlar;
- Berkley Metodu,
- Soğuk kompost,
- Vermikompost
Bu yazımında hızlı olan yapımında 2 m2’lik alana gereksinim duyulan ve herkes tarafından kolaylıkla uygulanabilecek olan Berkley Metodunun nasıl yapıldığı hakkında bilgi vereceğiz.
Berkley Metodu
Bu metot 18-21 gün arasında hazırlanabilen hızlı bir kompost yapma şeklidir. 2 metre kare alanda yapabilirsiniz.
Gerekli malzemeler
- Branda
- Karbon gereksinimi için saman, kuru yapraklar, kese kağıdı vb. malzemler.
- Azot gereksinim için yumurta, gübre, yaş sebze meyve atıkları gibi mutfak malzemeleri.
Kompost Nasıl Hazırlanır?
İlk olarak kompost materyallerinin alt kısmına içeriğinde karbon maddesi barındırılan saman, kuru yapraklar ve kese kağıdı gibi malzemeler serilir. Ardından C/N oranına (2 birim C, 1 birim N olacak şekilde ) katmanlar tamamlanır. Bu şekilde 1 m3 alan dolduruluncaya kadar devam edilir. En az 1 m3 olana kadar yığın yapmaktaki amaç içeride oluşacak ısı miktarının ayarlanması için önemlidir. Kompost yığınının dış kısmının da karbon malzeme içeren madde ile örtülmesi gereklidir. Yığınlama işlemi sonrası yukarıdan yığının orta kısmı hava alacak şekilde delik açılarak yığının içerisine oksijen girişi sağlanır. Yağmur ve mevsime göre kardan korumak için üstü branda ile kapatılabilir.
Kompost yığınını hazırladığınız 1 m3 alana 96 saat yani 4 gün boyunca dokunmamanız gerekir. 4 gün sonra başlangıçta ayarladığınız 1 m2 lik diğer alana içi dışa gelecek şekilde alınır. Bu süreç sonrası her iki günde bir karıştırılır.
Bu yöntemi usulüne uygun bir şekilde uyguladığınızda kendi kendine ısınan kompost materyali içerisindeki hastalık, böcekler ve yabani ot tohumlarını da yok olacaktır. 18 gün sonunda kompostun içinden, nemli orman kokusunu andıran temiz toprak kokusu alıyorsanız hazırdır. içerik bakımından zengin ve sağlıklı 1 m3 toprağınızı güvenle kullanabilirsiniz.
Kompost yapım sırasında karşılaşabileceğiniz sorunlar ve çözümleri
- Hazırlamış olduğunuz kompost içerisine anlatıldığı gibi malzemeleri yerleştirdinizi düşünüyorsunuz ancak çürümenin başladığını göremiyorsanız karışım içerine azot veya su eklenmelidir. Bunun nedeni kompostun çok hava alması ve karbon miktarının fazla olmasından kaynaklanır.
- Kompost lağım gibi kötü kokuyorsa karışım içerinde yeterince hava veya karbon materyali konulmadığından kaynaklıdır.
- Kompost içinden çok fazla amonyak kokusu geliyorsa, karışım içerinde fazla miktarda azot içeren materyal konulmuştur. Ortama karbon içeren materyaller ekleyerek düzeltilebilir.
- Karışım sırasında içerisinde beyaz renkli materyaller görüyorsanız ortamın nem oranının yüksek ve aynı zamanda havasız kaldığı anlamına gelir. Beyaz görünümlü tozu andıran maddeler ise bakterilerdir. Böyle bir durumla karşılaşırsanız ortamı havalandırın.
Önemli Not: Hazırlamakta olduğunuz kompost ortamından çok fena dayanılamayacak ve yanına yaklaşılamayacak derecede koku geliyorsa ortamda zararlı maddeler oluşmuş anlamı taşır. Oluşan materyali kullanmayın.
Bahçeli evim olduğunda kesinlikle yapacağım şeylerden