Her canlı gibi bitkilerde yaşantısını normal bir şekilde devam ettirebilmesi için bazı çevre koşulları ve besin maddelerine ihtiyaç duyar. Bunlardan bir veya birkaçının eksik olması bitkide biyolojik ve fiziksel olarak değişimlere neden olur. Dolayısıyla alınması planlanan verim ve kalitede ürünler alınamayacak hatta eksikliğin boyutuna göre bitkinin ölmesine neden olacaktır. Şimdi hangi bitkiler çiçeklerini neden döker onlara değinelim.
Bitkiler Çiçeklerini Neden Döker?
Genellikle sorulan ve cevap alınmaya çalışılan çiçek dökümü nedenleri nelerdir? Domates çiçeği neden dökülür? Biberde çiçek dökülmesinin nedenleri? Domates çiçek açıyor meyve vermiyor.Domateste meyve tutumunu arttırmak gibi soruların cevaplarını anlaşılır dille sade bir şekilde bu yazımızda anlatıyoruz.
A. Polenleşme olayının gerçekleşememesinden kaynaklı olarak meyve ve tohum oluşmaması
Bitki üzerindeki çiçeklerin meyve oluşumu olmadan dökülmesinin en önemli nedeni polenleşme olayının gerçekleşememesinden kaynaklıdır.
Polenleme nedir ve nasıl gerçekleşir?
Polenleme yada döllenme olayı bitki üzerinde erkek çiçekte bulunan polenlerin dişi çiçeğin stigmasına taşınması şeklinde olur. Bitkinin bulunduğu bazı ortamlarda polenleşme gerçekleşememektedir. Bu durumları şu şekilde açıklayabiliriz;
1. Kapalı ortamlarda polenleşmeyi sağlayan canlıların olmaması:
Polenleşmede taşınma rüzgar, arılar ve nektarcı böcekler sayesinde olur. Bitkilerin kapalı ortamda olması çevredeki arı ve nektarcı böceklerin olmamasından kaynaklı olarak polenleşmeyi engelleyecektir.
2. Ortamdaki şiddetli sıcaklık ve yetersiz ışık :
Bitkiler bulnduğu ortamdaki sıcaklık ve ışığa duyarlıdır. Sıcaklığın şiddetli derecede yüksek olması yada ortamın serin olması açan çiçeklerin dökülmesine neden olacaktır.
3. Kendine kısır bitkiler:
Bu durum bazı elma türlerinde görülmektedir. Çiçeklerde polenleşme olayı gerçekleşse de bitkinin kendine kısır olması gibi durumlarda çiçek dökümü gerçekleşmektedir. Böyle durumlarda aynı bitkinin başka polenleri ile sorun çözülebilmektedir.
4. Mantar hastalıkları :
Mantari hastalıklarda bitkinin çiçek dökümüne neden olmaktadır. Rüzgarsız havalarda ortamdaki nemin yüksek olması bu durumun ana sebebidir.
5. Bitkilerin cinsiyeti:
Defne, hurma, antep fıstığı ve sikas gibi bazı bitkilerde erkek ve dişi ağaç ayrıdır. Dişi bir ağacın yakınında erkek ağaç yok ise dişi ağaç tohuma yönelmeyecek dolayısıyla meyve oluşumu gözlenmeyecektir.
B. Çiçek tomurcuklarının dökülmesi:
Bitkilerde bazen çiçek oluşumu gözlense ve polenleşme gerçekleşse de meyve dökümü gerçekleşebilmektedir. Bu durum bitkinin bulunduğu ortam koşulları, kullanılan pestisit, zararlılar veya bitki besin elementi eksikliklerinden kaynaklı olmaktadır. Çiçek tomurcuklarının dökülmesinin ana nedenlerini ise şu şekilde maddeler halinde açıklayabiliriz;
1. Bitkinin yerinin değiştirilmesi:
Bazı bitkiler o kadar hassastır ki yerlerinin yönünün bile değiştirilmesi onları etkileyeleyerek tomurcukların dökülmesine neden olabilmektedir. Bitkinin çok havadar ve serin bir yerden, sıcak ve nemli bir ortama koyulması bu duruma örnek olarak verilebilir.
2. Ortamdaki bitki besin maddelerinin eksikliği yada fazlalığı
Toprakta azotlu biti besin elemetlerinin fazla bulunması, koltuk ve sürgünlerin alınmamış olması bitkiyi sürekli büyümeye teşvik edeceği için çiçek tomurcukları dökülecektir. Fosfor içerikli besin elemetlerinin az olması döllenme oranını düşürecektir. Çiçeklerin sap kısmının koparak döküldüğü görülüyorsa bu durum iki nedenden kaynaklanır. Aşırı nem veya gereksiz sulama nedeniyle ortamda bulunan aşırı su, mantar hastalıklarının gelişip yayılmasına dolayısıyla çiçek tomurcuğunun dökülmesine neden olacaktır. Diğer neden ise kalsiyum eksikliğinden kaynaklı olarak gerçekleşen dökülmelerdir. Kalsiyum eksikliğinin neden olduğu çiçek tomurcuğu dökülmesi genellikle domates , biber gibi sebze bitkilerinde daha çok göze çarpmaktadır. Ortam nemi ideal ancak çiçek sapları ve çanak yapraklarda kararma ve çürüme görülmekte ise nedeni kalsiyum eksikliğidir. Bu gibi durumlarda hızlı müdahale için yapraktan gübreleme yapmak daha doğru olacaktır. Bazı durumlarda toprakta yeteri miktarda kalsiyum bulunsa da topraktaki potasyum fazlalığından kaynaklı olarak bitkinin kalsiyumu alamamasıdır. Sorun belirli aralıklarla gözlemlenerek 10 gün aralıklarla bitkiye yapraktan kalsiyum takviyesi yapılmalıdır.
3. Toprağın fiziksel ve kimyasal koşullarının uygun olmaması:
Bu duruma neden olabilecek etkenler şu şekilde sıralanabilir;
Toprakta yeterli bitki besin maddesi bulunmaması,
Toprağın kimyasal yapısının bozuk olmasından kaynaklı olarak bitkinin besin maddelerinin alamaması,
Toprak ıslaklığının köklerdeki hassas uçları çürütmüş olması.
4. Nefes alamama ve fotosentez yapamaması :
Bitkiler bulundukları ortamda nefes alabilmeleri için esintiye ihtiyaç duyarlar. Bu problem genellikle iç mekanlarda yetiştirilen ve esintiye ihtiyaç duyan süs bitkilerinde ( açelya, siklamen, şeker begonyası, gardenya, küpe çiçeği, yıldız çiçeği, zambak, fesleğen, reyhan, kamelya ) görülür. Bitki ışık yetersizliği ve esinti olmamasından kaynaklı olarak fotosentez yapamaz ve bu durum zamanla çiçek tomurcuklarının bozulmasına hatta köklerin çürümesine neden olabilmektedir.
5. Uygulanan pestisitler :
Bitkilere uygulan pestisitlerin yapraklara ve ince filizlere zararı olmasa da bitkinin çiçekleri ve çiçek tomurcuklarına zarar verebilmektedir.
6. Bitkiler için uygun olmayan sıcaklık aralığında esinti olması:
Evde yetişitirilen bitkiler, 14 0C ile 32 0C arasındaki sıcaklıklardaki esintilerden zarar görmez iken bu sıcaklık değeri altında yada üzerindeki sıcaklık değerlerindeki hava cereyanından kaynaklı olarak tomurcukları zarar görebilmektedir
7. Hassas bitkilerin dallarına şekil verilmeye çalışılması :
Özellikle ince ve esnek dalı bulunan bitkilere şekil verilmek amacıyla pozisyon verilmesi tomurcuk dökümüne neden olabilmektedir.
8. Bitki köklerinin zarar görmesi :
Aşırı sulama, toprağın havasız kalması gibi nedenlerden dolayı bitkinin tüm kök sistemi zamanla zarar görebilmektedir. Ayrıca toprak işleme aletleri ile de bitki köklerine zarar verilebilmektedir. Bitki kökleri zarar görürse bitki yeterince beslemenemeyecek dolayısla başta tomurcuk dökümü olmak üzere geriye dönülemeyecek zarara neden olabilecektir.
9. Yoğun hava nemi:
Ortamdaki hava neminin yüksek ve esintinin olmaması külleme, pas, mildiyö gibi mantar hastalıklarının oluşmasına neden olabilir. Özellikle sıcaklığın ve nemin yüksek olduğu bölgelerde sulamanın sabah saatlerinde yapılması daha uygun olacaktır.
10. Zararlılar:
Bazı zararlılar bitki tomurcuklarına zarar vererek tomurcukların dökülmesine neden olur. Özellikle meşe sineği bitkinin tomurcuklarına yumurta bırakmakta, oluşan larva tomurcuklarda zarara neden olmaktadır. Kulağa kaçan böceği de özellikle gül ve yıldız çiçeklerinde açılmamış tomurcuklara zarar vermektedir.
Makaleyi faydalı buldu iseniz yada görüşlerinizi bize bildirmek, merak ettiğiniz konularda bilgi istemek ve bize destek olmak için aşağıdaki sosyal medya hesaplarımızı takip edin.
