Tripslerin erginleri genellikle 1 mm uzunlukta, dar ve yassı vücut yapısına sahip olmakla birlikte açık sarı veya sarımsı esmer renktedir. Kanatlarının etrafında kipik benzeri kıllar bulunmaktadır. Tripslerin yumurtalarını bitkinin yaprak dokusuna bırakırlar. Nimflerinin kanatları gelişmemiştir ancak ergine benzer.
Trips türlerini şu şekilde sıralayabiliriz.
Bağ tripsi(Anaphothrips vitis):Ergin dişi 0.9-1.0 mm boyunda, açık sarı renkli, baş beyazımsı, nokta gözler portakal renginde ve antenler 8 parçalıdır.
Asma tripsi (Drepanothrips reuteri):Ergin dişi 0.6-0.7 mm boyunda açık sarı renkli, baş açık renkli, nokta gözler kırmızı ve antenler 6 parçalıdır.
Bağ kahverengi tripsi (Haplothrips globiceps):Ergin dişi 1.0-1.4 mm boyunda olup vücudu kahverengidir. Antenler ise 8 parçalıdır.
Bağ tripsi(Anaphothrips vitis), Asma tripsi (Drepanothrips reuteri), Bağ kahverengi tripsi (Haplothrips globiceps)’lerinin konukçuları kayısı,erik,ceviz,meşe, söğüt,şeftali, fındık, süs bitkileri, süs bitkileri türü ve yabancı otlardır.
Çiçek tripsi (Frankliniella intonsa ) : Ergin dişilerin vücut uzunluğu 1.2-1.6 mm, ergin erkeklerin vücut uzunluğu 0.9-1.3 mm’dir. Konukçuları susam, üçgül, şeftali, kayısı, çilek, erik, domates, karanfil, bamya, krizantem, taş yoncası, pamuk, üçgül, soya, kuşkonmaz ve eriktir.
Çiçektripsi (Frankliniella occidentalis Perg.) : Erginlerin vücut uzunluğu 1.3-1.9 mm olmakla birlikte renkleri soluk sarıdan açık kahverengiye kadar mevsim şartlarına göre değişkenlik gösterebilmektedir. Zaralının konukçuları, gül, gerbera, karanfil, kasımpatı, solidago, aster, gysophila, domates, biber, patlıcan, fasulye, hıyar, kabak, karpuz, kavun,pamuk ve ıspanaktır. Bulaşık olduğu alanlarda geç ekim yapılmamalıdır.
Tütüntripsi (Thrips tabaci Lind.) : Polifag bir zararlı olup, erginlerinin boyu 0.8-0.9 mm’dir. Renk yazlık formlarında açık sarı, kışlık formlarda ise koyu sarıdır. Antenleri 7 segmentli, kısa ve kıl benzeridir. Konukçuları yonca, soğan, soya fasulyesi, sarımsak, tütün, patlıcan, domates, hıyar, kabak, patates, pancar, bezelye, bazı yabancı otlardır.
Zarar Şekli
Bitkinin özsuyunu emerek zarar neden olan tripsler yoğun olduğu bölgelerde yapraklarda yanıkların meydana gelmesine neden olurlar. Zamanla yapraklar solarak bükülür ve beyazımsı bir görünüm alırlar. Alınması planlanan verim ve ürün kalitesinde azalış meydana gelir. Tripslerin bazı türleri de çiçek, sürgün, tomurcuklara yumurta koyar ve beslenerek de zarara neden olabilir. Ayrıca bazı sebze türlerinde virüs hastalıklarını taşır.
Mücadele Yöntemleri
Tripslerle mücadelede kültürel, biyolojik ve kimyasal yöntemler uygulanabilir.
Kültürel Önlemler:
• Arazide toprak işleme (10 cm derinlikte ) ve yabancı ot kontrolü yapılmalıdır.
• Özellikle seralarda havalandırma pencelerine ince tül takılmalıdır.
• Zararlı ile bulaşık olan bitkiler imha edilmelidir.
• Yaprakları tüysüz olan erkenci çeşitlerin seçimine özen gösterilmelidir.
• Erken ekim yapılmamalıdır.
• Soya fasülyesi dikimi tuzak bitki olarak kullanılabilir.
• Ekim sırasında toprak tavının yerinde olmasına ve gerekli besin elementlerinin toprakta olmasına dikkat edilmelidir.
• Çapalama yapmanın zararlı popülasyonu düşürmekte olduğu unutulmamalı ve ihmal edilmemelidir.
• Sulama zamanına dikkat ermek gerekir. Ilk sulama zamanından önce yapılırsa zararlı popülasyonunda artış gözlemlenebilir.
• Trips zararlısının tespit edildiği arazilerde seyreltme işlemi erken yapılmamalıdır.
Biyolojik Mücadele:
Bazı tüleri ile biyolojik yöntemlerle mücadele edilebilir. Bunun için tripslerin doğal düşmanları bırakılabilir. Kimyasal mücadele yapılacaksa doğal düşmanların zarar görmemesi için yan etkisi düşük olan pestisitler tercih edilmelidir.
Bağ tripsleri
Parazitoitleri:
Anystis baccarum (Linn.) (Acarina: Anystidae)
Bochartia sp. (Acarina: Erythraeidae)
Predatörleri:
Aeolothrips intermedius Bagn. (Thys.: Aeolothripidae)
A. collaris Priesner (Thys.: Aeolothripidae)
O. niger Walff (Hem.: Anthocoridae)
Orius minutus (L) (Hem.: Anthocoridae)
Scolothrips longicornis Priesner (Thys.: Thripidae)
Çiçek tripsi (Frankliniella intonsa )
Predatörler:
Chrysoperla carnae (Steph.) (Neur.: Chrysopidae)
Orius sp. (Hem.: Anthocoridae)
Çiçektripsi (Frankliniella occidentalis Perg.)
Predatörleri:
Aeolothrips collaris Priesner (Thys.: Aeolothripidae)
Amblyseius barkeri (Hughes) (Acarina:Phytoseiidae)
Aeolothrips intermedius Bagnall (Thys.: Aeolothripidae)
Adalia bipunctata (L.) (Col.:Coccinellidae)
A.messorWainstein (Acarina: Phytoseiidae)
Coccinella septempunctataL. (Col.: Coccinellidae)
Chrysoperla carnea (Steph.) (Neur.: Chrysopidae)
Orius niger (Wolf) (Hem.: Anthocoridae)
O. minutus L. (Hem.: Anthocoridae)
O. laevigatus (Fieber) (Hem.: Anthocoridae)
Macrolophus caliginosus Wagner ( Hem.: Miridae)
Neoseiuluscucumeris(Oudemans) (Acarina: Phytoseiidae)
Syrphus sp. (Dip.: Syrphidae)
Tütüntripsi (Thrips tabaci Lind.)
Predatörleri:
Aeolothrips intermedius Bagn. (Thys.: Aeolothripidae)
Orius spp. (Hem.: Anthocoridae)
Geocoris spp. (Hem.: Lygaeidae)
Deraeocoris spp. (Hem.: Miridae)
Chrysoperla carnea (Steph.) (Neur.: Chrysopidae)
Scymnus spp. (Col.: Coccinellidae)
Nabis spp. (Hem.: Nabidae)
Scolothrips longicornis Priesner (Thys.: Thripidae)
Parazitoiti:
Thripoctenus spp. (Hym.: Eulophidae)
Kimyasal Mücadele :
Trpisler ile kimyasal mücadeleye karar verebilmek için küçük yapraklı bitkilerde yaprak başına 10 adet, büyük yapraklı bitkilerde 20 adet zararlı sayısının bulunması gerekir.
Çiçek tripsi (Frankliniella intonsa) ile mücadelede kullanılabilecek güncel listeye ulaşmak için tıklayın.
Çiçek tripsi (Frankliniella occidentalis) ile mücadelede kullanılabilecek güncel listeye ulaşmak için tıklayın.
Çiçek tripsleri (Frankliniella occidentalis, Frankliniella intonsa) ile mücadelede kullanılabilecek güncel listeye ulaşmak için tıklayın.
Bağ tripsi ile mücadelede kullanılabilecek güncel listeye ulaşmak için tıklayın.
Tütün tripsi (Thrips tabaci) ile mücadelede kullanılabilecek güncel listeye ulaşmak için tıklayın.